Health education ♥

รายวิชาสุขศึกษา


บทคัดย่อ

          โครงงานเรื่อง การสำรวจความเชื่อในท้องถิ่นที่มีผลต่อสุขภาพในเขตตำบล จัดทำขึ้นเพื่อต้องการทราบเหตุผลของความเชื่อที่ส่งเสริมสุขภาพ ความเชื่อที่ไม่ถูกต้อง และไม่ให้ประโยชน์ แต่ก็ไม่ให้โทษต่อสุขภาพ และความเชื่อที่ไม่ถูกต้องและให้โทษต่อสุขภาพ โดยการสอบถามจากบุคคลในท้องถิ่นที่มีความคิดเกี่ยวกับความเชื่อในหลายแง่คิด ซึ่งได้รับการเล่าสืบต่อกันมาจากปู่ ย่า ตา ยาย พบว่า ในการดำรงชีวิตประจำวัน ความเชื่อมีอิทธิพลต่อการดำรงชีวิตในแต่ละวัน ซึ่งสามารถนำความเชื่อเหล่านั้นมาใช้ในการดูแลรักษาสุขภาพ และปรับปรุงพฤติกรรมต่างๆ โดยมีความเชื่อที่ส่งผลดี และผลเสีย ต่อสุขภาพแก่บุคคล ที่นำความเชื่อมาสู่การดำรงชีวิตประจำวัน โดยไม่ทราบเหตุผลแน่ชัดและถูกต้อง จึงสำรวจรวบรวมข้อมูลจากการสัมภาษณ์คณะครู-อาจารย์ ผู้ปกครองในชุมชน และจากหนังสือประกอบนำข้อมูลที่ได้มาจำแนกบันทึกรวบรวมความเชื่อ เพื่อเป็นแนวทางในการดูแลสุขภาพและเกิดประโยชน์ในการดำรงชีวิตประจำวัน




วิธีการดำเนินการ
1. กำหนดพื้นที่การสำรวจความเชื่อในท้องถิ่นในบ้านต่างๆ ดังนี้
          1.1 บ้านบุ่ง
2. สำรวจรวบรวมข้อมูล
3. สำรวจความเชื่อที่ส่งเสริมสุขภาพ
          3.1 ความเชื่อที่ไม่ให้ประโยชน์ แต่ก็ไม่ให้โทษ
          3.2 ความเชื่อที่ให้โทษต่อสุขภาพ
4. สัมภาษณ์ ซักถามจากครู และนักเรียนโรงเรียนอำนาจเจริญ
5. ศึกษาค้นคว้าจากหนังสือประกอบการสำรวจ
6. สร้างเครื่องมือสำหรับการบันทึกข้อมูลโดยละเอียด
7. กำหนดวิธีการบันทึก
8. บันทึกภาพ
9. จดบันทึกข้อมูลลงในเครื่องมือ
10. นำความเชื่อที่ได้มาแยกประเภท
11. อภิปราย สรุปผล

บทที่ 4   ผลการศึกษาและอภิปรายผลการศึกษา

ผลการศึกษา
          1. กินผักบุ้งทำให้สายตาดี เพระในผักบุ้งมีสารพวกแคโรทีน ซึ่งร่างกายจะเปลี่ยนเป็น
วิตามิน เอ ช่วยบำรุงสายตาและยังมีประโยชน์ด้านอื่น ๆ อีก แม้วิตามินเอจะได้รับมาจากผักบุ้งก็ตาม แต่คนเราก็ยังได้รับวิตามินเอมาจากผักประเภทอื่น ๆ และพืชสีเขียวอีกหลายชนิดรวมทั้งในอาหารบางชนิดอีกด้วย

          2. ไม่ควรดื่มน้ำฝนที่รองใหม่ ๆ หรือตกใหม่ ๆ จะมีสารพิษ ฝุ่นละอองและสิ่งสากปรกต่าง ๆ เจือปนอยู่มาก
          3. แม่ลูกอ่อนควรกินแกงเลียง หัวปลี ใบตำลึง เพราะแกงเลียงมีผักหลายอย่างจะให้ วิตามิน เกลือแร่ เนื้อปลาหรือกุ้งที่ผสมอยู่จะให้โปรตีน ซึ่งสารอาหารเหล่านี้จะทำให้ร่างกายของแม่ลูกอ่อนผลิตน้ำนมได้ดีและช่วยในการขับถ่ายอีกด้วย
          4. เด็กกินตับไก่จะช่วยป้องกันโรคตาฟาง เพราะเครื่องในสัตว์มีโปรตีน วิตามินเอ และเกลือแร่สูง ซึ่งวิตามินเอจะช่วยบำรุงสายตา
          5. การรับประทานอาหารที่มีรสเผ็ดจัดทำให้สายตาสั้น การรับประทานอาหารที่มีรสเผ็ดจัดนั้นไม่ดี เพราะอาจทำให้เยื่อภายในกระเพาะอาหารและลำไส้ถูกทำลาย ปวดท้องและปวดแสบปวดร้อนเวลาถ่ายอุจจาระ ในขณะที่รับประทานอาหารเผ็ดจัดนั้นอาจทำให้น้ำตาไหลได้แต่การ
รับประทานอาหารเผ็ดจัดคงไม่เกี่ยวกับสายตาสั้นอย่างแน่นอน

          6. การรับประทานไข่จะทำให้มีความรู้สึกทางเพศหรือทางกามรมย์เพิ่มมากขึ้น ไข่ไก่ ไข่เป็น หรือไข่นกกระทา เป็นอาหารที่มีคุณค่าทางอาหารสูง ใช้สำหรับบำรุงร่างกายโดยทั่วไปการรับประทานไข่มากทำให้ร่างกายแข็งแรงและสมบูรณ์ดีขึ้น ไม่มีอะไรพิเศษเกี่ยวกับความรู้สึกทางเพศ
อภิปรายผลการศึกษา
ความเชื่อที่ส่งเสริมสุขภาพจำนวน 6 ข้อ ตามรายละเอียดที่กล่าวมาเป็นความเชื่อที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพจากเหตุผลที่ได้รวบรวมจากความคิดและข้อเสนอแนะจากการวิเคราะห์ตามหลักการทางวิทยาศาสตร์ ตามที่ได้ศึกษาค้นคว้าจากแหล่งข้อมูลความเชื่อที่ไม่ถูกต้อง และไม่ให้ประโยชน์แต่ก็ไม่ให้โทษต่อสุขภาพ


ผลการศึกษาค้นคว้า
          1.รับประทานเม็ดมะเขือหรือเม็ดฝรั่งจะทำให้เป็นโรคไส้ติ่ง ไส้ติ่งอักเสบเกิดจากการติดเชื้อหรือมีเศษของแข็งที่ร่างกายไม่สามารถย่อยสลายได้เข้าไปติดที่ไส้ติ่ง
          2. คนศีรษะล้านเป็นคนขี้ใจน้อย อาการศีรษะล้านเกิดจากพันธุกรรมหรือการติดเชื้อที่หนังศีรษะหรือแพ้สารเคมี ซึ่งไม่เกี่ยวข้องกับอาการใจน้อย ที่เกิดจากการอบรมเลี้ยงดู
          3. ห้ามตัดผมในวันพุธเพราะถือว่าโชคไม่ดี
          4. ในขณะที่มีประจำเดือนห้ามรับประทานน้ำแข็ง
          5. ในขณะที่มีประจำเดือนห้ามออกกำลังกายทุกชนิด
          6. เป็นฝีห้ามรับประทานไข่จะทำให้แสลงและเกิดหนอง ตามปกติไข่เป็นอาหารที่มีคุณค่าแก่ร่างกายมาก โดยเฉพาะโปรตีนในไข่จะช่วยให้แผลฝีหายเร็วขึ้น และยังไม่มีเหตุผลยืนยันได้อีกเช่นกันว่าไข่ทำให้ผู้เป็นฝีเกิดการแสลงหรือเกิดหนองขึ้นได้
          7. รับประทานบอระเพ็ดทำให้สติปัญญาดี บอระเพ็ดเป็นพืชชนิดหนึ่ง ลักษณะคล้ายเถาวัลย์มีรสขมจัด ยังไม่เคยมีใครทำการวิเคราะห์ว่าในบอระเพ็ดจะมีสารที่เป็นยารักษาโรคสมองหรือทำให้สติปัญญาดีได้หรือไม่ ความเชื่อนี้อาจจะเกี่ยวข้องกับคำพูดที่ว่า หวานเป็นลมขมเป็นยาก็ได้บอระเพ็ดจึงเป็นยาประเภทสมุนไพรที่รักษาโรคต่าง ๆ
          8. คนผอมมักเป็นคนขี้โรค
          9. ไม่ควรรับประทานไข่ขาวเพราะมีประโยชน์น้อยมาก ถ้าเปรียบเทียบคุณค่าทางอาหารระหว่างไข่ขาวและไข่แดงของไข่ไก่หรือเป็นก็ตาม ไข่แดงย่อมมีคุณค่าทางอาหารสูงกว่าไข่ขาวและอร่อยกว่า แต่ถ้าไม่กินไข่ขาวจะทำให้สูญเสียโปรตีนไปครึ่งหนึ่ง
          10. ข้าวเหนียวมีประโยชน์มากกว่าข้าวเจ้า รับประทานแล้วทำให้อิ่มนานและง่วง ข้าวเจ้าและข้าวเหนียวมีส่วนประกอบและคุณค่าทางอาหารใกล้เคียงกันมากเมื่อสุกข้าวเหนียวจะติดกันแน่นกว่าข้าวเจ้า เมื่อรับประทานในปริมาณเท่ากัน จะได้ปริมาณมากกว่าข้าวเจ้าจึงทำให้อิ่มทน และง่วงนอน และข้าวเหนียวติดกันแน่นทำให้น้ำย่อยซึมแทรกเข้าไปได้ช้ากว่าข้าวเจ้า จึงทำให้ข้าวเหนียวย่อยยากกว่าและอิ่มทนกว่าข้าว
อภิปรายผลการศึกษา
ความเชื่อที่ไม่ให้ประโยชน์แต่ไม่ให้โทษแก่สุขภาพจำนวน 10 ข้อ ตามรายละเอียดที่กล่าวมาจากเหตุผลที่ได้รวบรวมความคิดและข้อเสนอแนะ จากการวิเคราะห์ตามหลักการทางวิทยาศาสตร์ตาที่ได้ศึกษาจากแหล่งข้อมูลความเชื่อที่ไม่ถูกต้องและให้โทษต่อสุขภาพ


ผลการศึกษา
          1. การรับประทานยานอนหลับไม่จำเป็นต้องได้รับคำแนะนำจากแพทย์ก็ได้
          2. หญิงหลังคลอดควรกินยาดองเหล้าขับน้ำคาวปลา แอลกอฮอล์ในยาดองจะทำให้
หลอดเลือดในโพรงมดลูกขยายตัว และมีเลือดออกมากผิดปกติ ซึ่งทำให้เสียเลือดโดยไม่จำเป็นและทำให้แผลในมดลูกหายช้าด้วย นอกจากนั้นทารกที่กินนมมารดาที่กินยาดองจะได้แอลกอฮอล์ไปด้วย

          3. กินเนื้อดิบ เลือดดิบ จะช่วยบำรุงร่างกายได้ดี ไม่ถูกต้องเพราะจะมีพยาธิปนเปื้อน และย่อยยาก
          4. เมื่อตะปูตำเท้า ให้เอาตะปูและกกระเทียมร้อยเชือกผูกไว้ที่ข้อเท้า เพื่อป้องกันบาดทะยัก กระเทียมและตะปูจะทำให้แผลสกปรกมากยิ่งขึ้น การป้องกันที่ถูกต้อง ควรฉีดยาป้องกันบาดทะยัก รักษาความสะอาดของแผล
          5. เวทมนต์คาถาสามารถต่อกระดูกที่หักได้ โดยปกติกระดูกที่หักจะสามารถต่อให้ติดเองได้โดยใช้เวลาระยะหนึ่ง แต่อาจจะติดกันอย่างผิดรูปร่าง จึงควรให้แพทย์รักษา
          6. สูบบุหรี่หลังอาหารเป็นการช่วยย่อยอาหารที่ดี บุหรี่ทำให้น้ำย่อยจากตับอ่อนมาที่กระเพาะอาหารน้อยลงได้ ทำให้การย่อยอาหารไม่ดีเท่าที่ควร
          7. ชายชาตรีต้องสูบบุหรี่ ดื่มสุรา บุหรี่และสุราล้วนมีสารพิษไม่ประมีประโยชน์ต่อร่างกาย
ทำให้ร่างกายเกิดโรคได้ง่าย เช่น มะเร็งปอด ถุงลมโป่งพอง

          8. เด็กที่ท้องร่วงเพราะร่างกายของเด็กยืดตัว ซึ่งอาการท้องร่วงจะหายเองได้ไม่ต้องรักษาอาการท้องร่วงเกิดจากการติดเชื้อ ซึ่งอาจสูญเสียน้ำมากจนเกิดอาการชักได้ จึงควรรีบนำเด็กไป
พบแพทย์เพื่อรับการรักษาที่ถูกต้อง

          9. การรับประทานกับข้าวมาก ๆ จะทำให้เป็นตานขโมย โรคตานขโมยมักเกิดจากการขาดสารอาหารโปรตีน ซึ่งในกับข้าวที่มีเนื้อสัตว์ผสมอยู่จะมีโปรตีนสูง ดังนั้น การกินกับข้าวมาก ๆ
จึงไม่ทำให้เป็นโรคตานขโมย

          10. เมื่อถูกน้ำร้อนลวกหรือไฟไหม้ ให้รีบราดด้วยน้ำปลา ไฟไหม้ในน้ำเย็นสักครู่ เช็ดให้แห้งแล้วทายารักษาแผลไฟไหม้น้ำร้อนลวก แต่ถ้าถูกผิวหนังบริเวณกว้างควรรีบส่งแพทย์
อภิปรายผลการศึกษา
ความเชื่อที่ไม่ถูกต้อง และให้โทษต่อสุขภาพ จำนวน 10 ข้อ ตามรายละเอียดที่กล่าวมา
เป็นความเชื่อที่ไม่มีประโยชน์ และให้โทษต่อสุขภาพ จากเหตุผลที่ได้รวบรวมจากความคิดและข้อเสนอแนะจากการวิเคราะห์ตามหลักการทางวิทยาศาสตร์ ตามที่ได้ศึกษาจากแหล่งข้อมูล

ตารางสำรวจความเชื่อที่ส่งเสริมสุขภาพ
ความเชื่อที่ส่งเสริมสุขภาพ
ความคิดเห็น
เห็นด้วยอย่างมาก
เห็นด้วย
ไม่เห็นด้วย
1. กินผักบุ้งทำให้สายตาดี เพระในผักบุ้งมีสารพวกแคโรทีน ซึ่งร่างกายจะเปลี่ยนเป็นวิตามิน เอ ช่วยบำรุงสายตาและยังมีประโยชน์ด้านอื่น ๆ อีก แม้วิตามินเอจะได้รับมาจากผักบุ้งก็ตาม แต่คนเราก็ยังได้รับวิตามินเอมาจากผักประเภทอื่น ๆ และพืชสีเขียวอีกหลายชนิดรวมทั้งในอาหารบางชนิดอีกด้วย



2. ไม่ควรดื่มน้ำฝนที่รองใหม่ ๆ หรือตกใหม่ ๆ จะมีสารพิษ ฝุ่นละอองและสิ่งสากปรกต่าง ๆ เจือปนอยู่มาก



3. แม่ลูกอ่อนควรกินแกงเลียง หัวปลี ใบตำลึง เพราะแกงเลียงมีผักหลายอย่างจะให้ วิตามิน เกลือแร่ เนื้อปลาหรือกุ้งที่ผสมอยู่จะให้โปรตีน ซึ่งสารอาหารเหล่านี้จะทำให้ร่างกายของแม่ลูกอ่อนผลิตน้ำนมได้ดีและช่วยในการขับถ่ายอีกด้วย



4. เด็กกินตับไก่จะช่วยป้องกันโรคตาฟาง เพราะเครื่องในสัตว์มีโปรตีน วิตามินเอ และเกลือแร่สูง ซึ่งวิตามินเอจะช่วยบำรุงสายตา



5. การรับประทานอาหารที่มีรสเผ็ดจัดทำให้สายตาสั้น การรับประทานอาหารที่มีรสเผ็ดจัดนั้นไม่ดี เพราะอาจทำให้เยื่อภายในกระเพาะอาหารและลำไส้ถูกทำลาย ปวดท้องและปวดแสบปวดร้อนเวลาถ่ายอุจจาระ ในขณะที่รับประทานอาหารเผ็ดจัดนั้นอาจทำให้น้ำตาไหลได้แต่การรับประทานอาหาร
เผ็ดจัดคงไม่เกี่ยวกับสายตาสั้นอย่างแน่นอน



6. การรับประทานไข่จะทำให้มีความรู้สึกทางเพศหรือทางกามรมย์เพิ่มมากขึ้น ไข่ไก่ ไข่เป็น หรือไข่นกกระทา เป็นอาหารที่มีคุณค่าทางอาหารสูง ใช้สำหรับบำรุงร่างกายโดยทั่วไปการรับประทานไข่มากทำให้ร่างกายแข็งแรงและสมบูรณ์ดีขึ้น ไม่มีอะไรพิเศษเกี่ยวกับความรู้สึกทางเพศ





ตารางสำรวจความเชื่อที่ไม่ให้ประโยชน์ แต่ก็ไม่ให้โทษต่อสุขภาพ
ความเชื่อที่ไม่ให้ประโยชน์ แต่ก็ไม่ให้โทษต่อสุขภาพ
ความคิดเห็น
เห็นด้วยอย่างมาก
เห็นด้วย
ไม่เห็นด้วย
1.รับประทานเม็ดมะเขือหรือเม็ดฝรั่งจะทำให้เป็นโรคไส้ติ่ง ไส้ติ่งอักเสบเกิดจากการติดเชื้อหรือมีเศษของแข็งที่ร่างกายไม่สามารถย่อยสลายได้เข้าไปติดที่ไส้ติ่ง



2. คนศีรษะล้านเป็นคนขี้ใจน้อย อาการศีรษะล้านเกิดจากพันธุกรรมหรือการติดเชื้อที่หนังศีรษะหรือแพ้สารเคมี ซึ่งไม่เกี่ยวข้องกับอาการใจน้อย ที่เกิดจากการอบรมเลี้ยงดู



3. ห้ามตัดผมในวันพุธเพราะถือว่าโชคไม่ดี



4. ในขณะที่มีประจำเดือนห้ามรับประทานน้ำแข็ง



5. ในขณะที่มีประจำเดือนห้ามออกกำลังกายทุกชนิด



6. เป็นฝีห้ามรับประทานไข่จะทำให้แสลงและเกิดหนอง ตามปกติไข่เป็นอาหารที่มีคุณค่าแก่ร่างกายมาก โดยเฉพาะโปรตีนในไข่จะช่วยให้แผลฝีหายเร็วขึ้น และยังไม่มีเหตุผลยืนยันได้อีกเช่นกันว่าไข่ทำให้ผู้เป็นฝีเกิดการแสลงหรือเกิดหนองขึ้นได้



7. รับประทานบอระเพ็ดทำให้สติปัญญาดี บอระเพ็ดเป็นพืชชนิดหนึ่ง ลักษณะคล้ายเถาวัลย์มีรสขมจัด ยังไม่เคยมีใครทำการวิเคราะห์ว่าในบอระเพ็ดจะมีสารที่เป็นยารักษาโรคสมองหรือทำให้สติปัญญาดีได้หรือไม่ ความเชื่อนี้อาจจะเกี่ยวข้องกับคำพูดที่ว่า หวานเป็นลมขมเป็นยาก็ได้บอระเพ็ดจึงเป็นยาประเภทสมุนไพรที่รักษาโรคต่าง ๆ



8. คนผอมมักเป็นคนขี้โรค



9. ไม่ควรรับประทานไข่ขาวเพราะมีประโยชน์น้อยมาก ถ้าเปรียบเทียบคุณค่าทางอาหารระหว่างไข่ขาวและไข่แดงของไข่ไก่หรือเป็นก็ตาม ไข่แดงย่อมมีคุณค่าทางอาหารสูงกว่าไข่ขาวและอร่อยกว่า แต่ถ้าไม่กินไข่ขาวจะทำให้สูญเสียโปรตีนไปครึ่งหนึ่ง



10. ข้าวเหนียวมีประโยชน์มากกว่าข้าวเจ้า รับประทานแล้วทำให้อิ่มนานและง่วง ข้าวเจ้าและข้าวเหนียวมีส่วนประกอบและคุณค่าทางอาหารใกล้เคียงกันมากเมื่อสุกข้าวเหนียวจะติดกันแน่นกว่าข้าวเจ้า เมื่อรับประทานในปริมาณเท่ากัน จะได้ปริมาณมากกว่าข้าวเจ้าจึงทำให้อิ่มทน และง่วงนอน และข้าวเหนียวติดกันแน่นทำให้น้ำย่อยซึมแทรกเข้าไปได้ช้ากว่าข้าวเจ้า จึงทำให้ข้าวเหนียวย่อยยากกว่าและอิ่มทนกว่าข้าว




ตารางสำรวจความเชื่อที่ให้โทษต่อสุขภาพ
ความเชื่อที่ให้โทษต่อสุขภาพ
ความคิดเห็น
เห็นด้วยอย่างมาก
เห็นด้วย
ไม่เห็นด้วย
1. การรับประทานยานอนหลับไม่จำเป็นต้องได้รับคำแนะนำจากแพทย์ก็ได้



2. หญิงหลังคลอดควรกินยาดองเหล้าขับน้ำคาวปลา แอลกอฮอล์ในยาดองจะทำให้หลอดเลือดในโพรงมดลูกขยายตัว และมีเลือดออกมากผิดปกติ ซึ่งทำให้เสียเลือดโดยไม่จำเป็นและทำให้แผลในมดลูกหายช้าด้วย นอกจากนั้นทารกที่กินนมมารดาที่กินยาดองจะได้แอลกอฮอล์ไปด้วย



3. กินเนื้อดิบ เลือดดิบ จะช่วยบำรุงร่างกายได้ดี ไม่ถูกต้องเพราะจะมีพยาธิปนเปื้อน และย่อยยาก



4. เมื่อตะปูตำเท้า ให้เอาตะปูและกกระเทียมร้อยเชือกผูกไว้ที่ข้อเท้า เพื่อป้องกันบาดทะยัก กระเทียมและตะปูจะทำให้แผลสกปรกมากยิ่งขึ้น การป้องกันที่ถูกต้อง ควรฉีดยาป้องกันบาดทะยัก รักษาความสะอาดของแผล



5. เวทมนต์คาถาสามารถต่อกระดูกที่หักได้ โดยปกติกระดูกที่หักจะสามารถต่อให้ติดเองได้โดยใช้เวลาระยะหนึ่ง แต่อาจจะติดกันอย่างผิดรูปร่าง จึงควรให้แพทย์รักษา



6. สูบบุหรี่หลังอาหารเป็นการช่วยย่อยอาหารที่ดี บุหรี่ทำให้น้ำย่อยจากตับอ่อนมาที่กระเพาะอาหารน้อยลงได้ ทำให้การย่อยอาหารไม่ดีเท่าที่ควร



7. ชายชาตรีต้องสูบบุหรี่ ดื่มสุรา บุหรี่และสุราล้วนมีสารพิษไม่ประมีประโยชน์ต่อร่างกาย
ทำให้ร่างกายเกิดโรคได้ง่าย เช่น มะเร็งปอด ถุงลมโป่งพอง



8. เด็กที่ท้องร่วงเพราะร่างกายของเด็กยืดตัว ซึ่งอาการท้องร่วงจะหายเองได้ไม่ต้องรักษาอาการท้องร่วงเกิดจากการติดเชื้อ ซึ่งอาจสูญเสียน้ำมากจนเกิดอาการชักได้ จึงควรรีบนำเด็กไปพบแพทย์เพื่อรับการรักษาที่ถูกต้อง



9. การรับประทานกับข้าวมาก ๆ จะทำให้เป็นตานขโมย
โรคตานขโมยมักเกิดจากการขาดสารอาหารโปรตีน ซึ่งในกับข้าวที่มีเนื้อสัตว์ผสมอยู่จะมีโปรตีนสูง ดังนั้น การกินกับข้าวมาก ๆ จึงไม่ทำให้เป็นโรคตานขโมย



10. เมื่อถูกน้ำร้อนลวกหรือไฟไหม้ ให้รีบราดด้วยน้ำปลา ไฟไหม้ในน้ำเย็นสักครู่ เช็ดให้แห้งแล้วทายารักษาแผลไฟไหม้น้ำร้อนลวก แต่ถ้าถูกผิวหนังบริเวณกว้างควรรีบส่งแพทย์